Klimaatverandering


home
over hoesnel.nl
zoeken
Klimaatverandering
     nieuws
     voorspellingen
     artikelen
     redactie

  September 2049: Noordpoolijs gesmolten
door Rolf Schuttenhelm

Simpele extrapolatie van de meetgegevens van het National Snow and Ice Data Centre. Als niemand het doet, dan doen wij het wel. De meetgegevens zijn afkomstig van satellietopnamen uit de afgelopen 26 jaar. De extrapolatie overspant een volgende periode van 44 jaar, het is dus niet aannemelijk dat de voorspelling uitkomt. Nee, beschouw september 2049 maar als "best case scenario". Het is veel aannemelijker dat het smeltproces zichzelf versnelt. Door voortdurend broeikaseffect, door het albedo-effect, maar vooral ook hierdoor:

meetgegevens NSIDC

vervorming Noordpool
Figuur: Afwijkingen van de normale zomersmelt Noordpool 2002-2005. Bron: NSIDC

Deze figuur is een direct product van de satellietfoto's van het NSIDC. De jaren 2002, 2003, 2004 en 2005 horen bij de vijf kleinste oppervlaktewaarden uit de meetreeks sinds 1979. Duidelijk is te zien hoe de Noordpool veel kleiner is dan het langjarig gemiddelde van het zomerminimum, dat is aangegeven met de paarse lijn. Interessant zijn vooral ook de rode gebieden. Hier is de smelt het sterkst. In de figuur zijn dat de delen ten noorden van Alaska, oostelijk Siberie en ten noorden van Skandinavie. Boven de Beringstraat ontstaat 's zomers een grote binnenzee. In de zomer van 2005 heeft deze binnenzee langs de Siberische kust verbinding gemaakt met het open water ten noorden van Europa. Hierdoor wordt een warme waterstroom tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Oceaan beter mogelijk. Als zo'n stroming ontstaat zal de isolatie van het Arctische gebied sterk afnemen, waardoor de smelt van het Noordpoolijs zal versnellen. Het NSIDC heeft in september 2005 met een ijsbreker de watertemperatuur gemeten onder het ijs ten noordoosten van Severnaya Zemvya, de noordelijkste punt van Siberie, en constateerde daar op een diepte van 100 tot 400 meter een kolom met stromend warm water, afkomstig van de Atlantische oceaan. Voorlopig blijft de oostelijke noordkust van Canada en de ijskap van Groenland wel in permanente verbinding met het ijs van de Noordpool.

N.B: Zolang de ijskap op Groenland geisoleerd blijft van warme oceaanstromingen zal deze niet versneld smelten. Het valt wel te verwachten dat een dramatische afname van het ijsoppervlak van de Noordpool zal zorgen voor een grotere absorbtie van zonne-energie, waardoor het hele gebied rond de Noordpool, inclusief Groenland verder opwarmt. Het volledig smelten van de ijskap op Groenland zal een dramatische zeespiegelstijging veroorzaken. Er wordt dan 3 miljoen kubieke kilometer ijs toegevoegd aan de oceanen, waardoor de zeespiegel wereldwijd ongeveer 7 meter zal stijgen (Gregory et al., 2004). Maar hoe staat het eigenlijk met Groenland?

trendlijn ijsoppervlak
Figuur: Trendlijn ijsoppervlak Noordpool 1979-2005. Bron: NSIDC

Bronnen:
- National Snow and Ice Data Centre, Sea Ice Decline Intensifies, 28 September 2005.
- Gregory, J.M., P. Huybrechts, and S.C.B. Raper, 2004: Threatened loss of the Greenland ice sheet. Nature, 428, 616.

Gerelateerde artikelen:
IPCC Temperatuurvoorspelling voor 2020
Analyse van de gegevens van het IPCC-DDC. Hoe snel stijgt de luchttemperatuur boven de Noordpool? Hoe snel stijgt de luchttemperatuur boven Groenland?
Rode lijst bedreigde diersoorten 2006
Inmiddels wordt ook de ijsbeer vermeld.