Energie ontwikkeling

home over hoesnel.nl zoeken Energie ontwikkeling      nieuws      voorspellingen      artikelen      redactie

Wereld reserves fossiele brandstoffen door Rolf Schuttenhelm De vraag naar olie stijgt, het aanbod zal afnemen. Onder invloed van voortzettende bevolkingsgroei en groei van de wereldeconomie zal de totale wereld energiebehoefte in de 21e eeuw stijgen. Vanwege de sterke afhankelijk van fossiele brandstoffen zal op korte termijn in de toegenomen vraag naar energie moeten worden voorzien door een verdere stijging van de productie van aardolie, aardgas en steenkool. De huidige economisch winbare voorraad fossiele brandstoffen is eindig. Ook de voorraad technisch winbare fossiele brandstoffen is eindig. Een stijging van de productie van aardolie, aardgas en steenkool kan dus niet ongelimiteerd doorgaan. Een correcte inschatting van de omvang van de wereld energievoorraden is lastig te maken vanwege mogelijke politieke en economische belangenverstrengeling en vanwege technische onzekerheden met betrekking tot aantoonbaarheid van de exacte omvang en inschatting van de winbaarheid. Het is evenwel zeer waardevol om een beeld te krijgen van de omvang en met name de toereikendheid van de totale voorraad fossiele brandstoffen, omdat dan ook een inschatting gemaakt kan worden van de noodzaak om te investeren in andere, wellicht duurzame energiebronnen. Peak Oil Zodra de productie van bijvoorbeeld aardolie niet langer gelijke tred kan houden met de toenemende vraag naar aardolie, zal een alternatieve energiebron beschikbaar moeten zijn om economische crisis te voorkomen. Het punt waarop de totale productie van aardolie het maximum bereikt, wordt Peak Oil genoemd. Na dat punt zal de productie afnemen en ook in de toekomst niet meer stijgen. Voorspellingen ten aanzien van Peak Oil lopen ver uiteen, net als inschattingen van de ernst van het fenomeen. Feit is wel dat het maximum in de olieproductie zich veel eerder zal aandienen dan het punt waarop de olievoorraad daadwerkelijk eindig zal blijken. Dat houdt in concrete zin in dat wanneer de toereikendheid van bijvoorbeeld de beschikbare hoeveelheid aardolie is vastgesteld en zelfs een jaartal is toegekend aan de "maximale levensduur", dat die tijdspanne niet overeenkomt met het uitstel tot een eventuele energiecrisis. bewezen en speculatief Om bij de geldende onzekerheden toch een overzichtelijk beeld te krijgen van de omvang van de wereld energiereserves, kan een onderscheid gemaakt worden tussen "bewezen reserves" en "speculatieve reserves". In de studie "An Assessment of world hydrocarbon resources" definiëert de Duitse energiedeskundige Dr. Hans-Holger Rogner, onder andere werkzaam bij het Internationaal Atoom Energie Agentschap, de bewezen reserve als het deel van de conventionele reserve, waarvan zowel het voorkomen als de winbaarheid zijn aangetoond. De speculatieve reserve vormt het overige deel van de conventionele reserve, een samenvoeging van de "geschatte" en de speculatieve voorraad. Verder zijn er nog omvangrijke, onconventionele voorraden fossiele brandstof, die wat betreft economische en technische winbaarheid sterk afwijken van de conventionele voorraad, vaak ook sterk speculatief zijn, of in vorm sterk afwijken, bijvoorbeeld teerzanden en gashydraten. De onconventionele reserve wordt in dit artikel verder buiten beschouwing gelaten. aardolie, aardgas, steenkool Het Milieu en Natuur Planbureau heeft de gegevens over energiereserves uit het rapport van Rogner per energiebron uitgedrukt in het energieverbruik van het jaar 2000. Uitgaande van een gelijkblijvend energieverbruik kan zo een toekomstverkenning worden gemaakt van de maximale toereikendheid van de voorraad aardolie, aardgas en steenkool, zoals afgebeeld in onderstaande figuur.

EIA Statistics MNP energie

Uit de figuur blijkt zowel het aanzienlijke verschil tussen bewezen en speculatieve reserves, alsook een duidelijk verschil in toereikendheid per energiebron. De totale bewezen voorraad aardolie kan bij een gelijkblijvende consumptie de wereld nog maximaal 43 jaar van olie voorzien. Mocht echter de volledige speculatieve reserve daadwerkelijk bestaand en winbaar zijn, kan daar nog 82 jaar bij worden opgeteld. De wereld zou dan, rekenend vanaf het jaar 2000, nog 125 jaar van olie kunnen worden voorzien. (In werkelijkheid wordt in de 21e eeuw een aanzienlijke stijging van de olieconsumptie verwacht waardoor het aanbod niet meer in de vraag zal kunnen voorzien, ver voor het jaar 2125.) De bewezen voorraad aardgas is iets groter, voldoende om de wereld bij gelijkblijvend aardgasverbruik nog 61 jaar te voorzien, of, met meerekening van de volledige speculatieve reserve, zelfs nog 214 jaar. De voorraad steenkool is veruit het grootst. Zelfs de bewezen reserve zou de wereld, bij gelijkblijvend steenkoolverbruik, nog 180 jaar kunnen voorzien. Mocht ook de volledige speculatieve reserve winbaar blijken, kan daar nog 502 jaar steenkoolverbruik aan worden toegevoegd, zodat de aarde maximaal tot het jaar 2682 van steenkool kan worden voorzien. (In werkelijkheid zal ook het steenkoolverbruik in de nabije toekomst aanzienlijk stijgen.) geografische verdeling fossiele brandstofvoorraad De voorraad fossiele brandstoffen is niet gelijkmatig over de aarde verdeeld. Bij het schaarser worden van met name olie, zal de onderlinge afhankelijkheid van landen en regio's toenemen, resulterend in bijvoorbeeld een stijging van de olieprijs, een mogelijke toename van politieke spanningen, of in het geval van geblokkeerde toevoer, het optreden van een oliecrisis. Verdeling bewezen en speculatieve voorraden aardolie, aardgas en steenkool per geografische regio. Klik op afbeelding voor groter formaat. Van de totale bewezen voorraad aardolie ligt 59% in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, bij gelijkblijvend olieverbruik vanaf het jaar 2000 voldoende om de wereld 25 jaar te voorzien. Van de totale speculatieve voorraad aardgas ligt 41% in het gebied van de voormalige Sovjet-Unie en met name Rusland. Rusland zou samen met de bewezen reserve de wereld eventueel nog 81 jaar van aardgas kunnen voorzien, mocht ook de speculatieve reserve daadwerkelijk winbaar zijn. Steenkool is relatief gelijkmatig over de aarde verdeeld, en met name te vinden in Noord-Amerika, Eurazië en Australië, tevens gebieden waar de energiebehoefte het grootst is: Van de totale bewezen voorraad steenkool bevindt zich 34% in de Verenigde Staten, terwijl waarschijnlijk 38% van de speculatieve voorraad steenkool in China ligt. bronnen: -H-H. Rogner, An assessment of world hydrocarbon resources. Annu. Rev. Energy Environ. 1997 -D. van Vuren, presentatie "Voorzieningszekerheid energie: Enkele 'feiten' en begrippen". MNP. Met persoonlijke dank aan de heer Detlef van Vuuren, Milieu en Natuur Planbureau, voor belangeloze hulp bij gegevensverstrekking. Gerelateerde artikelen: Voorspelling energieconsumptie tot 2025 Van een constant verbruik vanaf het jaar 2000 is geen sprake. Wereld olieconsumptie tot 2025 Ook voor olie geldt: Van een constant verbruik vanaf het jaar 2000 is geen sprake. Voorspelling steenkoolverbruik tot 2025 Amerika, maar vooral ook China, verhogen de consumptie van steenkool aanzienlijk. Voorspelling kernenergie tot 2025 In een wereld zonder fossiele brandstoffen zouden we de auto voorlopig moeten laten staan, maar zouden we wel thuis achter het internet kunnen zitten. Misvattingen over energie Meer over waarom we afhankelijk blijven van olieimport en voorlopig niet zonder steenkool en kernenergie kunnen. ITER stappenplan tot rendabele kernfusie Nu investeren in nieuwe energie, pas na 2050 oogsten. BRIC-economieën worden machtiger dan G6 Komst nieuwe economiën: Brazilië, Rusland, India en China, de vraag naar energie blijft stijgen. VN prognose wereldbevolking 2050 Waarom de reserves eigenlijk nog kleiner zijn dan ze lijken. Voorspellingen CO2-emissie Waarom het misschien maar goed is dat de economische noodzaak zich aandient te investeren in duurzame, schone energiebronnen. Modelberekening reserves ertsen en fossiele brandstoffen